Vücut Boşlukları ve Bu Boşluklarda Bulunan Organlar

Temel olarak (dorsal) ve ön (ventral) olmak üzere iki vücut boşluğu bulunmaktadır.

1. Dorsal (arka) Vücut Boşluğu

- Cavitas cranii (kafatası boşluğu) à encephalon (beyin)

- Canalis vertebralis (omurga kanalı) à medulla spinalis (omurilik)

2. Ventral (ön) Vücut Boşluğu

- Cavitas thoracis (göğüs boşluğu) à akciğerler, klap, trachea alt bölümü ve bronşlar, oesophagus

- Cavitas abdominalis (karın boşluğu) à mide, ince ve kalın bağırsaklar, pankreas, karaciğer, safra kesesi, böbrekler, üreter

- Cavitas pelvis (pelvis boşluğu) à mesane, ince bağırsak kıvrımları, düz bağırsak (rectum), erkekte prostat, vesicula seminalis, ductus deferens; kadında uterus, ovaryumlar,, tuba uterinalar.

Dorsal Vücut Boşluğu

A - Cavitas Cranii (Kafatası Boşluğu)

Encephalon (Beyin): 1400 gr, vücudun %2si. 6-12 milyar sinir hücresinden oluşur.

B - Canalis Vertebralis (Omurga Kanalı)

Medullla Spinalis (Omurilik): 40-45 cm uzunluğunda, 1 cm çapında, 30 gr ağırlığındadır. Sinir sisteminin %2sini oluşturur.

1- Vücudun büyük bölümünden gelen duyusal impulsları beyne iletir.

2- İstemli hareketleri başlatan impulslar buradan geçerek hedef organa gider.

3- Birçok organın innervasyonu’nu(sinirlendirilmesi) sağlayan lifler buradan geçer

4- Refleks hareketleri ile yakından ilişkilidir.

Ventral Vücut Boşluğu

A – Cavitas Thoracis (Göğüs Boşluğu)

Pulmones(Akciğerler)

- Göğüs boşluğunda en fazla hacim kaplayan organlardır. Birbirlerinden mediastinum, karın organlarından ise diaphragma ile ayrılmışlardır.

- Apex pulmanisà tepe

- Basis pulmanisà taban

- Facias costalisà ön yüz

- Facias diaphragmaticaà alt yüz

- Facias mediastinalisà iç yüz

- Fissura obliquaà çarpraz yarık

- Fissura horizontalisà yatay yarık

- Sağ akciğer: lobus superior, lobus medius, lobus inferior

- Sol akciğer: lobus superior, lobus inferior

Cor (Kalp)

Dolaşım sisteminin merkezidir, tepesi aşağıda, tabanı yukarda bir koni şeklinde olup mediastinum medius’ta bulunur. Üçte biri sağda, üçte ikisi ise soldadır.

12-9-6 cm. ßà250(k)-300(e) gr

- Apex cordis, basis cordis à üst ve alt kısım

- Facies sternocostalis à ön yüz

- Facies diaphragmaticaà alt yüz

- Ventriculus dexter/sinisterà karıncıklar

- Atrium dextrum/sinistrumà kulakçıklar

- Septum interventriculare/interatrialeà atar ve toplardamar bölmesi

- Sulcus interventriculare anterior/poesteriorà oluklar

- Ostium atrioventriculare dextrum/sinistrumà sağ/sol atardamar deliği

- Valva antriventricularis dextrum/sinistrumà sağ/sol atardamar kapağı

Trachea (Soluk borusu)

Larinx(gırtlak) ile akciğerler arasında bulunur. 11-12 cmßà 2.5 cm

Oesophagus (yemek borusu)

Pharinx (yutak) ile gaster arsında bulunur 25-30 cmßà 1-2cm

B – Cavitas Abdominalis (Karın Boşluğu)

Gaster – Ventriculus (Mide)

Yiyeceklerim kimus haline geldiği yerdir. Sindirim kanalının en geniş bölümüdür. Diaphragma’nın altında,karın boşluğunun üst kısmında yer alır. Özafagus ile ince barsakların ilk bölümü(duedenum) arasındadır.

1500cc. Civarında hacmi vardır. Ancak 500cc besin alındıktan sonra dolu konuma gelir ve genişlemeye başlar

Paries anterior/posteriorà ön/arka duvar

Bu iki duvar, uzun eksen boyunca sağda ve solda iki eğrilikte birleşirler;

Curvutura ventriculi major/minor à mide büyük/küçük eğriliği

Ostium cardiacum/pyloricum à mide delikleri

Midenin Bölümleri

1- Pars cardialis: midenin kalbe yakın olan bölümüdür

2- Fundus gastricus: genelde gazla doludur.

3- Corpus gastricum: midenin en büyük bölümüdür %80

4- Pars pylorica: midenin en alt kısmı

Intestinum Tenue (ince barsaklar) 6-7 m

Sindirim kanalının en uzun bölümüdür, kalın bağırsakların oluşturduğu kavsin içinde bulunurlar. Genelde karın boşluğunun orta ve alt kısımlarını doldururlar.

Valva pylori/ileocaecalis: barsaktaki maddelerin mideye geçişini engelleyen kapak/tersi

3 bölümden oluşur; duedonum, jejenum, ileum

Duedonum: 25 cm, barsakların en kısa, en geniş, en kalın duvarlı, en az hareketli bölümüdür.

Pars superior/descendes/horizontalis/ascendens à üst/inen/yatay/çıkan duvar

Jejenum ve Ileum

6-7m, ince barsakların en uzun, en hareketli ve en kıvrımlı bölümüdür. Makroskopik özellikleri ile birbirlerinden ayrılamazlar.

İntestinum Crassum (kalın bağırsaklar)

- Caecum

- Colon

- Rectum

- Canalis Analis

Caecum: kalın bağırsakların en geniş kısmıdır, kör bir kese şeklinde olup, yukarıda colon ascendens ile devam eder

Colon ascendens/transversum/descendens/sigmoideumà çıkan/yatay/inen kolonlar

Hepar (Karaciğer)

En büyük iç organdır, 1.5 – 2 kg, vücudun %2si

Diaphragma’nın altında bulunur ve mide ve bağırsakların üzerine oturur.

- Facies diaphragmatica: ön dış yüz

- Facias visceralis: arka iç yüz

- Lobus dexter/sinister/caudatus/quadratus: sağ/sol/kuyruklu/dört köşe bölüm

Vesica Biliaris (Safra Kesesi)

- Hepar’ın arka iç yüzünde bir çukura yerleşmiştir(fossa vesica biliaris)

- Hastalıklar: Kolelitiazis(safra taşı) safra koliği(safra ağrısı) kolesistektomi(safra’nın kesilip alınması)

Pancreas

- Karın arka duvarında duedenum ile dalak arasında yerleşmiş bir iç ve dış salgı bezidir.

Dış Salgılar: tripsin, amilaz, lipaz

İç Salgılar: İnsülin, glukagon

Renis (Böbrekler)

- Karın arka duvarında columna vertebralis’in her iki yanında bulunurlar. 130-150 gr

- Facies anterior/posterior: ön yüz, arka yüz

- Margo medialis/lateralis: iç kenar, dış kenar

- Extremitas superior/inferior: üst uç, alt uç

- Glandula suprarenalis: böbrek üstü bezi

- Ureter (Pars abdominalis)

Böbreklerden aldığı idrarı, mesane’ye taşıyan 20-25 cm uzunluğunda bir çift muscular yapıda borudur.

C – Pelvis

- M. Sphincter ani internus/externus: düz kas/çizgili kas[canalis analis’in dışa açıldığı bölümde, normalde canalis analis kapalıdır]

Vesica urinaria(Mesane): Ureter’ler yolu ile böbreklerden gelen idrarın bir süre bekletildiği, daha sonra da urethra’ya iletildiği, ileri derecede genişleme olanağına sahip muscular bir organdır.

Glandula prostatica(prostat): Mesane alt yüzüne komşudur. Koyu kırmızı renkte, sert kıvamlı kestane şeklinde bir bezdir. Prostat salgısı, ejakulat’ın(meni) %20-30’unu oluşturur.

Ductus Deferans: Erkekte üreme hücresi olan spermium’un coitus(cinsel ilişki) sırasında iletimini sağlar(40-50 cm)

Vesicula Seminalis: Mesane arka yüzü ile rectum arasında bulunan bir bezdir. Ejakulat’ın %60-70’ini oluşturan alkalik, visköz bir sıvı salgılar.

Ovarium: kadındaki temel üreme organıdır. Diş üreme hücresi olan ovum ile dişi seks hormonları olan östrojen ve progesteron’u üretir.

Tuba Uterina: Uterus’tan ovaryuma uzanan 10-12 cm. uzunluğunda bir çift muscular borudur. Yumurta burada döllenir.

Uterus:

- Rectum ile mesane arasında bulunan içi boş, kalın duvarlı bir genital organdır.

- Döllenmiş ovum’u içersinde barındıran,gelişmesi sırasında gereksinimlerini karşılayan ve doğum eylemini gerçekleştiren organdır.